Biden yönetimi, Çin’in yarı iletken endüstrisinde kaydettiği ilerlemelere yanıt olarak kritik teknolojilere yönelik yeni ihracat kontrolleri uygulamaya başladı. ABD Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan yeni düzenlemeler, kuantum bilgisayarları ve bileşenlerini; gelişmiş çip yapım araçlarını; metaller ve metal alaşımlarla ilgili bazı bileşenleri ve yazılımları; ayrıca yapay zeka uygulamaları için kritik bir bileşen olan yüksek bant genişliğine sahip çipleri kapsıyor. Yeni kısıtlamalar Çin’in hareket alanını daraltıyor
Bu adımın gerekçesi olarak “ulusal güvenlik ve dış politika nedenleri” gösterilirken, uluslararası ortaklarla yapılan geniş çaplı görüşmelerin sonucunda alındığı belirtildi. Bu yeni ihracat kontrolleri, dünya genelindeki ihracatları kapsarken, Japonya ve Hollanda gibi benzer kontrolleri uygulayan ülkeler için bazı istisnalar içeriyor. ABD’nin Ticaret Bakanlığına bağlı Sanayi ve Güvenlik Bürosu (BIS), daha fazla ülkenin benzer önlemleri hayata geçireceğini öngörüyor. Yetkililer nihai bir karar vermeden önce 60 günlük bir süre zarfından kamuoyu yorumlarını alacaklarının da altını çizdi.
Belgelerde Çin’in adı açıkça geçmese de, kontroller Biden yönetiminin Çin’in yapay zeka ve bilgi işlem gibi alanlardaki gelişmelerini sınırlamak için attığı bir dizi adımla uyumlu.
BIS ayrıca, Rusya’nın askeri yeteneklerinin yanı sıra Belarus ve İran gibi “destekçilerini” zayıflatmayı amaçlayan ihracat kontrollerinin etkinliğini artırmak için müttefikleriyle ilişkilerini güçlendirmeye devam ettiğini de söyledi.
Çin, TSMC’nin 32 yıl gerisinde
Çin yapay zeka ve çip üretimi alanlarında yeterliliğini artırmak amacıyla milyarlarca dolarlık yatırımlar yaparak yarı iletken endüstrisini güçlendirmeye çalışıyor. Tokyo merkezli TechanaLye adlı yarı iletken araştırma şirketinin yaptığı son analizlere göre, Çin’in ürettiği çipler dünyanın önde gelen çip üreticisi olan TSMC’nin sadece üç yıl gerisinde. Ancak ABD’nin uyguladığı ihracat kontrolleri küresel yarı iletken pazarında çeşitli tepkilere yol açmış durumda. Çin, dünyanın en büyük yarı iletken pazarı konumunda ve birçok uluslararası çip şirketi için kritik bir müşteri. Hollandalı çip ekipmanı üreticisi ASML’nin CEO’su, ABD öncülüğündeki bu kısıtlamaların giderek daha fazla ekonomik kaygılarla güdüldüğünü ifade etti.
Hollanda ise yarı iletken ihracat kurallarını daha da sıkılaştırıp sıkılaştırmayacağına karar verirken ASML’nin ekonomik çıkarlarını dikkate alacağını söyledi. Güney Kore Ticaret Bakanı Cheong Inkyo da ABD’nin Çin’e yönelik ek ihracat kısıtlamalarına uyulması için Seul’e daha fazla teşvik sunması gerektiğini dile getirdi.
Çin ise uzun zamandır ABD ve müttefiklerinin çip kısıtlamalarının rekabete aykırı olduğunu ve küresel yarı iletken tedarik zincirine zarar verdiğini savunuyor.
